سیاه قلم یکی از جذاب ترین و پرطرفدارترین سبک های طراحی و نقاشی به شمار میرود که برای هنرجویان مبتدی و حرفه ای جذابیت بالایی دارد. با این حال اشتباهات رایج در سیاه قلم نیز کم نیست. در این سبک هنری از وسایل و لوازم سیاه قلم مانند مداد کنته، ذغال محو کن و پاککنهای طراحی استفاده میشود که با توانایی بالا در ایجاد سایه روشنها، میتوان آثاری واقعگرایانه خلق کرد.
اما در مسیر یادگیری این هنر زیبا بسیاری از هنرجویان مرتکب اشتباهاتی میشوند که جلوی پیشرفت آن ها را میگیرد. به همین منظور در این مطلب قصد داریم مهمترین اشتباهات رایج هنگام یادگیری و تمرین سیاه قلم را بررسی کرده و راهکارهایی برای رفع آن ها ارائه دهیم. همچنین پیشنهاد میکنیم اگر به دنبال آموزش اصولی و حرفهای این هنر جذاب هستید، در دوره تخصصی سیاه قلم آموزشگاه فنی و حرفهای هنر افزا شرکت کنید.
آشنایی با اشتباهات رایج در سیاه قلم
هنر سیاه قلم جزئیات زیادی را شامل میشود که همین امر باعث شده تا هنرجویان مختلف به ویژه افراد مبتدی دچار اشتباهات زیادی نگام اجرای سیاه قلم شوند این اشتباهات را در ادامه یک به یک بررسی میکنیم؛
بی توجهی به ساختار اولیه چهره یا سوژه بسیاری از مبتدیان با عجله قصد دارند وارد مرحله سایه زنی شوند، در حالی که عدم دقت کافی در طراحی اولیه باعث میشود تناسبات چهره یا اشیا به هم بخورد.
در واقع نادیده گرفتن طراحی اولیه و اسکچ دقیق سوژه از مهمترین اشتباهاتی است که هنرجویان در سیاه قلم مرتکب میشوند. برای این منظور بهتر است همیشه قبل از شروع سایه زنی، اسکچ اولیه را با مداد سبک و خطوط ساده طراحی کنید و تناسبات اجزای صورت مانند چشم، بینی، لبها و گوشها را چند بار بررسی کنید.
سایه زنی یکنواخت
ایجاد سایه ها به صورت یکنواخت و تخت از دیگر اشتباهات رایجی است که معمولاً هنرجویان تازه کار مرتکب میشوند. این موضوع باعث میشود اثر نهایی حجم و بعد نداشته باشد.
در هنر سیاه قلم باید بتوانید طیف گستردهای از خاکستریها را ایجاد کنید. از تیرگی مطلق گرفته تا روشنترین خاکستریها. برای این منظور استفاده درست از محوکن و لایه گذاری به شما کمک میکند عمق بیشتری به طراحیهای خود ببخشید.
استفاده بیش از حد از محو کن
یکی دیگر از شتباهات رایج در سیاه قلم استفاده بیش از اندازه از محوکن میباشد. استفاده افراطی از محو کن باعث میشود تمام خطوط و سایه ها نرم شوند و بافت طبیعی پوست و اشیا از بین برود. بدین ترتیب اثر نهایی مصنوعی و بی روح خواهد شد. بنابراین دقت داشته باشید که محوکن را به عنوان ابزاری برای ترکیب سایهها به کار ببرید، نه جایگزین اصلی سایهزنی. برخی قسمتها مانند مو یا بافت پوست اتفاقاً باید حالت خشنتر و خطیتری داشته باشند.
بی توجهی به منبع نور
نادیده گرفتن منبع نور یکی دیگر از بزرگترین خطاها در سیاه قلم به شمار میرود. تا زمانی که جهت نور مشخص نباشد، سایه ها پراکنده و غیر منسجم خواهند بود و اثر شما طبیعی جلوه نمی کند.
قبل از شروع سایه زنی باید منبع نور را در ذهن خود یا روی کاغذ مشخص کنید و تمام سایهها و روشناییها را بر اساس همان منبع نور شکل دهید. با انجام این کار از مهمترین اشتباهات رایج در سیاه قلم جلوگیری میکنید.
فشار بیش از حد دست روی کاغذ
فشار بیش از حدی که بعضی از هنرجویان به طور ناخودآگاه روی مداد یا کنته وارد میکنند، باعث ایجاد خطوط ناخواسته و آسیب به بافت کاغذ میشود. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است که دست خود را سبک و روان حرکت دهید و برای رسیدن به تیرگی مطلوب، از روش سایهزنی لایه لایه و تدریجی استفاده کنید.
بی توجهی به بافت ها
مورد بعدی که در لیست اشتباهات رایج در سیاه قلم قرار میگیرد بی توجهی به بافتها است. نمایش بافت های مختلف مانند: پوست، مو، پارچه یا فلز و دقت به تفاوت آن ها از نکات مهم در هنر سیاه قلم به شمار میرود که باید برای نمایش هر بافت، تکنیک متفاوتی به کار گرفته شود. در نظر نگرفتن این تفاوتها و استفاده از یک سبک سایهزنی یکسان برای همه بافتها، اشتباه بزرگی محسوب میشود.
صبر و عجله در تکمیل کار
بیتابی در میانه کار یکی از موانع خلق یک اثر با کیفیت در هنر سیاه قلم میباشد. سیاه قلم هنری است که نیاز به صبر و حوصله فراوان دارد و بهتر است همیشه زمان کافی برای تمرین و تکمیل جزئیات اختصاص دهید. یک اثر حرفهای از سیاه قلم، ممکن است ساعتها یا حتی روزها زمان ببرد.
بی توجهی به اهمیت استفاده از پاک کن
استفاده از پاک کن در سیاه قلم موضوع خیلی مهمی است که نادیده گرفتن آن هنرجویان را به اشتباهات رایج در سیاه قلم دچار میکند. این تصور که پاک کن فقط برای اصلاح اشتباهات کاربرد دارد، تصور درستی نیست و پاککن در سیاه قلم یک ابزار طراحی به شمار میرود. استفاده از پاک کن خمیری یا اتودی، جهت ایجاد نقاط روشن، درخشش چشم یا بافتهای خاص رایج است.
کپی کردن بدون درک تکنیک
اشتباه رایج دیگر، کپی کردن آثار اساتید یا نقاشان بزرگ، بدون درک روش سایهزنی و تکنیکها میباشد. این کار باعث میشود توجه شما فقط به ظاهر اثر معطوف شده و مهارت اصلی را آموزش نبینید. بهترین کار این است که هنگام تمرین به جای تقلید کردن صرف، به روش اجرای سایهها و منطق پشت خطوط دقت داشته باشید و این تکنیکها را در آثار شخصی خود به کار ببندید.
آموزش ندیدن و اکتفا به آزمون و خطا
اگر هنرجو بدون استاد یا دوره آموزشی، تنها با آزمون و خطا پیش برود، ممکن است سالها وقت صرف کند و در نهایت نتیجه دلخواه را نیز به دست نیاورد. بهترین مسیر برای پیشرفت سریع و اصولی شرکت در دورههای تخصصی میباشد. برای گذراندن دوره آموزش سیاه قلم در تهران ما در آموزشگاه فنی و حرفه ای هنر افزا با اساتید متخصص دانشگاهی و دورههای پربار منتظرتان هستیم.
آموزشگاه فنی و حرفه ای هنرافزا با ارائه دورههای جامع سیاه قلم از سطح مبتدی تا پیشرفته میتواند شما را در کوتاهترین زمان ممکن به مهارت حرفهای برساند. در این آموزشگاه علاوه بر تکنیکهای سایهزنی و طراحی چهره، نکاتی مربوط به ابزارشناسی و سبکهای مختلف سیاه قلم نیز آموزش داده میشود.
سخن آخر
سیاه قلم هنری پر از جزئیات و زیبایی میباشد که یادگیری آن نیازمند دقت، صبر و کسب مهارت فراوان است. اشتباهات ذکر شده میتوانند کیفیت آثار شما را به طور محسوسی کاهش دهند، اما شناخت این اشتباهات و رفع آنها میتواند گام بزرگی در مسیر پیشرفت هنری شما محسوب شود.
در نهایت پیشنهاد میکنیم جهت یادگیری اصولی و جلوگیری از اشتباهات رایج در سیاه قلم، در دورههای تخصصی آموزشگاه فنی و حرفهای هنرافزا شرکت کنید تا زیر نظر اساتید حرفهای، مهارت خود را در هنر سیاه قلم به سطحی بالا برسانید.
جهت ثبت نام یا مشاوره برای کلاس های آموزشی م یتوانید با شماره زیر تماس بگیرید و یا به آموزشگاه هنر افزا مراجعه نمایید.
آدرس : خیابان انقلاب، نرسیده به میدان انقلاب، خیابان منیری جاوید، تقاطع اردیبهشت و جمهوری، پلاک ۶۶، واحد ۳
شماره های تماس : 09384859462 و 02166954358 و 02166967246