آموزشگاه فنی و حرفه ای هنر افزا | با مجوز رسمی سازمان فنی و حرفه ای
در این محتوا قصد داریم بررسی کنیم تذهیب چیست و هنرجویان علاقمند که به دنبال شرکت در دوره آموزشی تذهیب در آموزشگاه فنی و حرفه‌ای هنر افزا هستند، بتوانند دید بهتری نسبت به این هنر و کارایی آن داشته باشند. در لغت تذهیب به معنای زر اندود یا طلاکاری کردن می‌باشد که از واژه عربی ذهب (طلا) گرفته شده است.
هنر تذهیب یعنی طراحی، رنگ آمیزی و طلا کاری انواع طرح‌ها با نقوش هندسی و گیاهی که جهت تزیین حاشیه صفحات کتب خطی برای زیباتر کردن این صفحات به کار می‌رود. شما می‌توانید در کتب خطی مانند: قرآن، کتاب‌های مذهبی، ادعیه، کتاب‌های فرهنگی، تاریخی و حتی دیوان اشعار، هنر تذهیب را مشاهده کنید. این هنر ارزشمند، یکی از شاخه‌های هنر نگارگری ایرانی بوده و کسانی که به این هنر مشغول هستند مُذهب نام گذاری شده‌اند.
در هنر کتاب آرایی به صورت مستقل از هنر تذهیب استفاده می‌شود و هم می‌توان از آن در کنار نگارگری، گل و مرغ و خوشنویسی استفاده داشت. در برخی از موارد نیز هنر تذهیب به شکل حجاری روی فلزات و ظروف به شکل قلم زنی، کاشی‌کاری، منبت و خاتم‌کاری کاربرد دارد. به صورت کلی می‌توانیم بگوییم که این هنر جای کار زیادی داشته و روی سطوح مختلف قابل پیاده‌سازی است.
تاریخچه هنر تذهیب
اگر نمی‌دانید تاریخچه تذهیب چیست؟ باید بگوییم این هنر یکی از شاخه‌ذهای فاخر هنر سنتی ایرانی بوده که ریشه در دوران قبل از اسلام دارد. اما اوج شکوفایی آن به دوره اسلامی رسید. هنر تذهیب در عصر تیموری، صفوی و سلجوقی در کتاب آرایی و نسخه پردازی رشد بسیار زیادی داشت و هنرمندان با کمک طلا، رنگ‌های معدنی طرح‌های متقارن و خلاقیت توانستند که صفحات زیبا و روحانی را متولد کنند. تذهیب ضمن اینکه یک عنصر تزیینی است، یک جلوه کامل از باورهای معنوی و ذوق هنری ایرانیان نیز به حساب می‌آید.
نقوش مورد استفاده در تذهیب چیست؟
در هنر تذهیب نقوش ظریف هندسی و گیاهی به کار می‌روند که هر کدام از این نقوش معنا، ساختار و زیبایی شناسی خاص خود را دارند. مهمترین نقوش قابل استفاده در هنر تذهیب را طی جدول زیر به شما معرفی می‌کنیم. اغلب این نقوش با رنگ‌های طلایی، لاجوردی، قرمز، سبز و آبی طراحی می‌شوند که معمولاً نماد زیبایی، تقدس، بی‌زمانی و نظم کیهانی در هنر اسلامی هستند.
| نوع نقش | توضیحات |
| اسلیمی | پیچک‌های مارپیچ و درهم‌تنیده که نماد حرکت و زندگی‌اند؛ یکی از اصلی‌ترین نقوش تذهیب. |
| ختایی | گل‌ها و برگ‌هایی خیالی و ترکیبی مانند گل شاه عباسی، لاله، نیلوفر و … که در ترکیب با اسلیمی‌ها به‌کار می‌روند. |
| گل و بوته | نقوش طبیعی‌تر گل‌ها، برگ‌ها و شاخه‌ها که گاهی به‌صورت واقع‌گرایانه، گاهی انتزاعی طراحی می‌شوند. |
| ترنج | نقوش بیضی‌شکل یا قطعه‌مانند که در وسط صفحه یا سرلوح قرار می‌گیرند؛ از ویژگی‌های تذهیب قرآنی. |
| شمسه | نقش ستاره‌مانند با تعداد زیادی پر، معمولاً در مرکز آغاز کتاب یا سرلوح دیده می‌شود. |
| بند | خطوط تزئینی پیوسته که برای قاب‌بندی و جداسازی بخش‌ها استفاده می‌شود. |
| مقرنس و گره چینی | استفاده از ساختارهای هندسی و تکرارشونده که بیشتر در تذهیب حاشیه‌ای یا تزئین کتیبه‌ها دیده می‌شود. |
ابزار موردنیاز برای تذهیب کاری
برای اینکه بتوانید در هنر تذهیب اجرای دقیق، ظریف و با کیفیت نقوش را تجربه کنید، نیاز به ابزار خاصی دارید. پس اگر نمی‌دانید ابزار مورد استفاده تذهیب چیست؟ به لیست زیر توجه داشته باشید.
- قلم مو ظریف مخصوص تذهیب: جهت کشیدن خطوط خیلی نازک، پیچ و خم‌های اسلیمی و جزئیات گل و بوته از این قلم مو استفاده می‌شود که معمولاً از موی سمور تولید می‌شود.
- قلم فلزی یا قلم نی: برای ترسیم خطوط و طراحی اولیه قلم نی کاربرد دارد. در این مراحل می‌توان از نوعی قلم خوشنویسی نیز جهت طراحی اولیه تصویب استفاده کرد.
- گواش و آبرنگ: گواش و آبرنگ به منظور رنگ آمیزی سطوح استفاده می‌شوند که بر اساس سبک تذهیب می‌توان از آبرنگ یا گواش به رنگ مات استفاده داشت.
- نقاش دانه (صمغ عربی): جهت تثبیت رنگ و ترکیب با پودر طلا از این مورد استفاده می‌کنند.
- پرگار و خط کش: برای ترسیم شکل‌های هندسی دقیق مانند: ترنج، شمسه، دایره و خطوط مرزی نیاز به پرگار و خط‌کش دارید.
- میز نور یا کاغذ پوستی: این وسیله به منظور انتقال طرح اولیه روی کاغذ اصلی از طریق نور یا شفافیت کاغذ کاربرد دارد.
- کاغذ آهار مهره شده: این کاغذها سطح صاف و صیقلی با ترکیب نشاسته و صمغ دارند که رنگ را بهتر جذب کرده و باعث افزایش ظرافت اثر می شوند.
- مهره یا سنگ صیقل: این وسیله به براق کردن ورق طلا بعد از چسباندن آن روی کاغذ کمک می کند.
- ذره بین یا لوپ: برای مشاهده و اجرای دقیق جزئیات در نقشه‌های خیلی ریز و ظریف می توانید از ذره بین یا لوپ استفاده کنید.
بهترین آموزشگاه برای یادگیری هنر تذهیب کجاست؟
اگر در جستجوی بهترین آموزشگاه برای یادگیری هنر تذهیب هستید، باید آموزشگاه فنی و حرفه‌ای هنر افزا را به شما معرفی کنیم. این آموزشگاه برای یادگیری هنر ظریف و اصیل تذهیب دوره تخصصی تذهیب را برگزار می‌کند و با داشتن مجوز رسمی از سازمان فنی و حرفه‌ای کشور استانداردهای لازم را با بهره‌گیری از اساتید باتجربه رعایت کرده است.
در کلاس‌های آموزشگاه هنر افزا هنرجویان ضمن اینکه با نقوش اسلیمی، ختایی، ترنج و شمسه آشنا می‌شوند، کار با ابزارهای حرفه‌ای، ترکیب رنگ‌ها، اجرای طلاکاری و ساخت آثار کاربردی را به شکل عملی یاد می‌گیرند.
این آموزشگاه با ارائه مدرک معتبر فنی و حرفه‌ای در خدمت هنرجویان است و امکان شرکت در نمایشگاه های هنری، کلاس های منظم با ظرفیت محدود و آموزش گام به گام را برای افراد مبتدی فراهم کرده است. محیط آموزشی مجموعه هنر افزا بسیار استاندارد و آرام بوده که مناسب یادگیری می‌باشد.
سخن آخر
با مطالعه این محتوا دانستید تذهیب چیست و این هنر اصیل چه ریشه و تاریخچه‌ای دارد. برای اینکه تذهیب را به صورت کاملاً حرفه‌ای و دقیق یاد بگیرید، آموزشگاه هنر افزا همراه با روش‌های آموزشی جدید و تمرین عملی در خدمت شما است و بستر مناسبی را برای فعالیت جدی در زمینه هنر تذهیب فراهم کرده است. با یادگیری تذهیب ضمن اینکه یک هنر مفید را فرا می‌گیرید، می‌توانید راه مناسبی برای کسب درآمد داشته باشید و هنر خود را با ارزش بالا عرضه کنید.
